اتاق تمیز چیست:
کلین روم یا اتاق تمیز عبارت است از مکانی بسیار تمیز و مناسب که از نظر قطر ذرات معلق در هوا، گرد و غبار در حد میکرون و زیر میکرون ‚ رطوبت ‚ سرما‚ گرما و فشار تحت کنترل باشد . با پیشرفتهایی که روز به روز در ابعاد گوناگون علمی و صنعتی حاصل می شود تجهیزات و دستگاه های بسیارحساس و دقیق ساخته می شود که بدون داشتن اتاق تمیز یا کلین روم ساخت آنها میسر نیست . با توجه به اینکه هر انسان در هر بازدم بین ۴۰۰۰۰ تا۴۴۰۰۰ ذره از خود ساطع می کندکارکردن درون این اتاق ها شرایط ویژه ای از نظر صحبت کردن ‚ راه رفتن ‚ نشستن و کار کردن دارد ‚ حتی بعضی وقتها نیاز است که از صحبت کردن جلو گیری شود و ارتباط فیمابین با زبان اشاره باشد. پیشرفت بشر در شاخه های گوناگون علمی و صنعتی مدیون اینگونه محیط های کنترل شده می باشد که توانسته موشکی را بر سطح ماه بنشاند و یا ویفر انواع آی – سی ها را بسازد.سیستم هدایت کننده موشک ماه نورد آپولو که دارای ژیروسکپ ها و شتاب سنج های خاص بوده در کلین روم های آمریکا ساخته شده است . بویژه در علم هوانوردی که هدایت وسیله پرنده از اهمیت بسزایی برخوردار است بایستی قطعاتشان در این اتاقها تولید ‚ تعمیر و یا مونتاژ شوند .
کلین روم ها مصارف گوناگونی دارند و عبارتند از : کلین روم های مکانیک دقیق ‚ میکرو الکترونیک ‚ فضایی ‚ نظامی ‚ صنعتی ‚ تحقیقاتی ‚ پزشکی ‚ دارویی ‚ اپتیک ( نوری ) ‚ فراورده های شیمیایی ‚ بیولوژی و فیلم و فویل . در این اتاق ها جهت تصفیه هوا از فیلترهای هپا و اولپا که توانایی جذب ذرات تا قطر ۰٫۱۶ میکرون را دارند استفاده می شود .
کشورهای گوناگون با سرمایه گذاری در بخش های تحقیقاتی کلین روم و ایجاد محیط های مساعد جهت انجام کارهای مختلف توانسته اند در اتومبیل سازی , هواپیما سازی , ساخت قطعات الکترونیکی و نیمه هادیها , ساخت روبوت ها, ساخت دوربین های لیزری و انجام امور پزشکی از قبیل : تحقیقات روی ویروس ها , ژنها , گلبول ها و کروموزوم ها پیشرفت شایان توجهی داشته باشند . وجود کلین روم است که بشر را توانا ساخته تا بتواند روی DNA و RNA , ساختار ژنتیکی نه تنها انسان , بلکه امور ژنتیکی حتی غلات کار کند .در طی دهه های اواخر قرن بیستم میلادی محققین و کارشناسان کشور های پیشرو غربی در جریان تولید و ابداع و اختراع و نوآوری متوجه مشکلاتی می شدند که همیشگی نبودند ولی بر جریان کارهای تولیدی و تحقیقاتی آنها اثر نامطلوب گذاشته و تعدادی از تولیدات آنها کیفیت لازم و مورد انتظار را نداشته و پرت کار به حساب می آمد بنابرین با پیگیری ها و موشکافی ها و تحقیقاتی که در این زمینه انجام دادند متوجه شدند که در بعضی از اوقات که نفرات بیشترند یا گرد وغبار بیشتر است و یا اواخر کار که بیشتر خسته شده اند و … این مشکلات پیش می آید و عامل را در وجود گرد و غبار و دود و اینگونه آلودگی ها در فضای اتاق یافتند بفکر چاره بر آمدند و در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی فکر کردند اگر درزهای اتاق ها و سالن ها را بپوشانند و در و دیوار را با رنگ سفید رنگ آمیزی کنند ، مشکلات آنها بر طرف خواهد شد و واژه اتاق های سفید (WHITE ROOMS) را برای آنها نامگذاری کردند که اتاق هایی بودند که قطر ذرات قابل رویت ۲۵ میکرون به بالا را در آن کنترل می کرد و مشکلات آنها را بر طرف می کرد . ولی در دهه۱۹۶۰ و دهه۱۹۷۰ مجبور شدند ذرات با قطر ۰٫۵ میکرون به بالا را کنترل کنند و واژه اتاق های تمیز (CLEANROOMS) به آنها گفته شد با دقیق تر شدن و ریز شدن قطعات و لزوم کم حجم کردن و سبک کردن آنها ، در دهه ۱۹۸۰ ذرات با قطر ۰٫۳ میکرون به بالا را کنترل کردند و اوایل دهه ۱۹۹۰ ذرات با قطر ۰٫۱ میکرون به بالا را کنترل نمودند در حالی که در اواخر دهه ۱۹۹۰ با پیشرفت علم و تکنولوژی و تولید و ابداع و اختراع سیستم های جدید در عرصه صنعت و علوم نظامی و فضایی و پزشکی حتی ذرات با قطر ۰٫۰۵ میکرون به بالا را تحت کنترل قرار دهند .
کلاس تمیزی مطابق استاندارد ISO:
| ردیف | درجه کلاس اتاق تمیز | توضیحات |
| ۱ | اتاق تمیز کلاس ۵۰۰,۰۰۰ | ( CONTROLLED AREA , WHITE ROOMS ) |
| ۲ | اتاق تمیز کلاس ۱۰۰,۰۰۰ | — |
| ۳ | اتاق تمیز کلاس ۱۰,۰۰۰ | — |
| ۴ | اتاق تمیز کلاس ۱,۰۰۰ | — |
| ۵ | اتاق تمیز کلاس ۱۰۰ | — |
| ۶ | اتاق تمیز کلاس ۱۰ | — |
| ۷ | اتاق تمیز کلاس ۱ | — |
| ۸ | اتاق تمیز تمیزتر از کلاس ۱ | — |
| ۹ | اتاق ضد عفونی شده | ( ASEPTIC AREA , ROOM ) |
| ۱۰ | اتاق تمیزهای زیستی | ( BIO-CLEANROOM ) |
کاربردهای اتاق تمیز در زندگی امروز و صنعت :
در صنایع غذایی :
- در خط تولید گوشت های پخته (کنسروها )
- خط تولید سوسیس و کالباس
- در تولید ماست
- در تولید کره
- خط تولید پنیر و پنیر خامه ای
- خط تولید آبهای معدنی
- خط تولید نوشابه ها
- در بسته بندی های نان و دیگر مواد غذایی
در صنعت الکترونیک :
- در صنعت نیمه هادی . الکترونیک . ابزار دقیق مانند : ژیروسکوپ ، راکت ، ساعت ، دستگاه های اندازه گیری ، بالبیرینگها
- اپتیک ، تولید لیزر
در داروسازی :
- در آمپول پر کنی
- میکروب شناسی حیوانی ( PATHOGEN FREE ANIMAL , SPF ANIMAL )
- در تولید آنتی بیوتیکها
- داروهای معمولی و طبیعی
در پزشکی :
- در جراحی های معمولی و حساس و دقیق
- اتاق بازگشت به حالت طبیعی ( CCU RECOVERY ROOM )
- اتاق نوزادان
- اتاق بیماران تحت نظر خاص
در کشاورزی :
- در تولید قارچ خوراکی
- کشت های مصنوعی
- در تولید خمیر ترش
در تحقیقات پزشکی :
- در میکروبشناسی تجربی
- مهندسی ژنتیک
- ویروس در غده
در صنایع دفاعی :
- در صنایع موشکی و هواپیمایی
- در سیستم های ناوبری
- در تعمیرات و اورهال قطعات حساس و دقیق و مونتاژ آنها
